สีประจำวันทั้ง 7 มาจากไหน?

ทำไมวันอาทิตย์ชื่อเหมือนดวงอาทิตย์? แล้ว Thursday เกี่ยวข้องยังไงกับ Jupiter?

An Other May
2 min readJun 15, 2020

Related Topic: ที่มาของชื่อเดือนทั้ง 12

ไม่รู้เด็กอนุบาลสมัยนี้ท่องวันทั้ง 7 ในสัปดาห์ยังไง แต่เด็กโบราณแบบเราโตมากับ “หนึ่งวันอาทิตย์สีแดง สองวันจันทร์สีเหลือง สามวันอังคารสีชมพู…” ยาวไปจนครบ 7 วัน 7 สี

จนเพิ่งได้รู้ไม่นานมานี้เองว่าประเทศอื่นเค้าไม่มีสีประจำวันกัน มีแค่ประเทศไทยที่เดียว

อ้าว! แล้วเราไปเอามาจากไหน? ค้นดูถึงได้เจอว่าสีประจำวันของไทยมาจากสีของเทพประจำวันตามความเชื่อของศาสนาฮินดู

และไหนๆ ก็หาข้อมูลแล้ว มีเรื่องน่าสนใจอีกเรื่อง

Sunday = วันอาทิตย์ และดวงอาทิตย์ = Sun

Monday = วันจันทร์ และดวงจันทร์ = Moon

Tuesday = วันอังคาร แต่ดาวอังคาร = Mars

Wednesday = วันพุธ แต่ดาวพุธ = Mercury

Thursday = วันพฤหัส แต่ดาวพฤหัส = Jupiter

Friday = วันศุกร์ แต่ดาวศุกร์ = Venus

Saturday = วันเสาร์ และดาวเสาร์ = Saturn

ชื่อวันของสัปดาห์พ้องกับชื่อดาวในระบบสุริยะ

ชื่อภาษาไทยของวันทั้ง 7 ตรงกับชื่อภาษาไทยของดาว แต่ชื่อภาษาอังกฤษของวันทั้ง 7 กลับไม่ตรงกับชื่อภาษาอังกฤษของดาวเหมือนในภาษาไทย

ที่มาที่ไปของชื่อเหล่านี้เกี่ยวข้องกับเทพและศาสตร์แห่งดวงดาว ส่วนจะเกี่ยวยังไง ไปดูกัน

เริ่มที่ภาษาไทยก่อน

ชื่อวันในสัปดาห์ของไทย เรียกตามชื่อดาวนพเคราะห์ในตำราโหราศาสตร์ไทยซึ่งพูดถึงดวงดาวที่ส่งผลต่อชีวิตมนุษย์ เลข ๑ ใช้แทนพระอาทิตย์ เราจึงเรียกวันแรกของสัปดาห์ว่าวันอาทิตย์ ชื่อของดวงดาวมาจากชื่อภาษาสันสกฤตของเทพฮินดูที่เกี่ยวข้องกับดาวนั้นๆ ซึ่งเชื่อกันว่าเป็นเทพผู้ปกปักษ์รักษาวันแต่ละวันในสัปดาห์ด้วย

มาที่ภาษาอังกฤษบ้าง ชื่อภาษาอังกฤษของวันทั้ง 7 ถูกตั้งตามชื่อดวงอาทิตย์ ดวงจันทร์ และดาวเคราะห์ 5 ดวงที่มองเห็นได้ด้วยตาเปล่า โดยมีที่มาจากความเชื่อในอารยธรรมเมโสโปเตเมียที่ว่าเทพแห่งดวงดาวจะหมุนเวียนกันดูแลช่วงเวลาแต่ละชั่วโมงในหนึ่งวัน และเทพที่ดูแลชั่วโมงแรกของวันจะถือเป็นเทพประจำวันนั้นๆ เทพแห่งดวงอาทิตย์หรือ Sun เป็นผู้ดูแลชั่วโมงแรกของวันแรกของสัปดาห์ เราจึงเรียกวันแรกของสัปดาห์ว่า Sunday

ทั้งชื่อดาวและชื่อวันในภาษาอังกฤษมีที่มาจากชื่อเทพเหมือนกัน ต่างกันที่ชื่อดาวมาจากชื่อภาษาละตินของเทพโรมัน ส่วนชื่อวันมาจากชื่อภาษาอังกฤษโบราณหรือแองโกลแซกซัน (Anglo-Saxon) ของเทพนอร์สแห่งยุโรปตอนเหนือ ก่อนจะกลายมาเป็นชื่อภาษาอังกฤษในปัจจุบัน

พอจะเห็นรูปแบบความสัมพันธ์ระหว่างชื่อวันและชื่อดาวในภาษาไทยและภาษาอังกฤษแล้วใช่ไหม เอามาวางในตารางเปรียบเทียบกันแบบนี้น่าจะดูง่ายขึ้น

สรุปคำตอบของข้อสงสัยของเราข้างบน ก็คือ สีประจำวันทั้ง 7 ของไทยมาจากสีกายของเทพฮินดูซึ่งเป็นผู้ดูแลวันนั้นๆ ชื่อวันอาทิตย์ตั้งตามชื่อดวงอาทิตย์ซึ่งเป็นดาวประจำวัน และวันพฤหัสบดีเรียกว่า Thursday เพราะมีที่มาจากชื่อเทพเจ้า Thor ของนอร์ส ซึ่งเป็นเทพแห่งสายฟ้าเช่นเดียวกับ Jupiter เทพประจำดาวพฤหัสในเทพปกรณัมโรมัน (หรืออีกชื่อหนึ่งคือ Zeus ในเทพปกรณัมกรีก)

ทีนี้ก็หายสงสัยแล้ว ภาษามีเรื่องสนุกๆ ให้ค้นหาคำตอบอีกเยอะ ต้องขอบคุณ Google จริงๆ ที่เดี๋ยวนี้อยากรู้อะไรก็หาอ่านได้ง่ายเหลือเกิน

หวังว่าจะสนุกที่ได้รู้เหมือนกันกับเรา

แล้วแวะมาอ่านอีกนะ :)

#MayIWrite

References

https://www.almanac.com/fact/where-did-the-names-of-the-days?fbclid=IwAR1dM2jqUYRWjE5PrSqqEbvXoUvFyR13zfTwgeuRahpv-pwtvZJB_5CJVB0

https://www.astroyogi.com/panchang/vaar

https://www.color-meanings.com/color-wear-day-colors-week/?fbclid=IwAR0fNtChKm9hGbnOmN4GP4jcsBqy7gFJbbO9dh4t8M9BhtEaTufpdZtxtPc

https://www.hinduismtoday.com/modules/smartsection/item.php?itemid=4826

https://www.livescience.com/45432-days-of-the-week.html?fbclid=IwAR2m5muZsf7hF7gWTRPTG7Qapfe9xlziJa7ZAFG1aEL0Fe897hv730f6nwM

http://www.royin.go.th/?knowledges=%E0%B8%8A%E0%B8%B7%E0%B9%88%E0%B8%AD%E0%B8%A7%E0%B8%B1%E0%B8%99%E0%B9%83%E0%B8%99%E0%B8%A0%E0%B8%B2%E0%B8%A9%E0%B8%B2%E0%B9%84%E0%B8%97%E0%B8%A2-%E0%B9%91%E0%B9%94-%E0%B8%A1%E0%B8%81%E0%B8%A3%E0%B8%B2

--

--